de beruchte madonna van Jean Fouquet (ca. 1450) en haar 'stichters' (links)

Tweeluiken

Vaak als ik 'Vlaamse Primitieven' zag verbaasde ik me over de prominente plaats die de zogeheten 'stichters', de opdrachtgevers van een religieus schilderij voor zichzelf opeisten. Ze moesten er zelf ook op. En niet zo'n beetje. Kanunnik Van der Paele met z'n neus bovenop de heilige maagd. Minstens zo groot afgebeeld als zij. Vreemde onbescheidenheid die zegt 'kijk mij eens goeie vriendjes met de heilige maagd zijn, kijk mij eens vroom zijn'.

Pas toen ik de levensgrote foto van een caféhouder zag die breed grijnzend Ruud Gullit een hand gaf ging me een licht op. En bij de marktkoopman die poseerde naast de koningin, dacht ik 'ja natuurlijk'. Dat zijn ónze heiligen. Wij smeken hun voorspraak bij God af. In Antwerpen, in het Museum voor Schone Kunsten hangen dezer dagen zeldzame tweeluiken, vaak met de stichters aan de ene kant en de heiligen of Christus aan de andere. In de loop der eeuwen zijn beide stukken vaak losgemaakt en afzonderlijk verkocht.Nu werden ze voor de gelegenheid weer bijen gebracht. De cafébazen en hun koningin weer voor eventjes samen op de foto. Voor God. Wie anders bladert er in het grote album.PS. Hiernaast de beruchte Antwerpse madonna van Jean Fouquet (ca. 1450) die niet herenigd kon worden met haar stichters (dit zijn reproducties). Het hardnekkig gerucht wil dat ze geschilderd is naar Agnes Sorel, maîtresse van de Franse koning. Huizinga vermeldt het doek in Herfsttij der Middeleeuwen als schokkend.