Amsterdam Art (1)

 Vanmiddag met m'n hernia-stok de vijf liftloze verdiepingen beklommen van het lege kantoorgebouw waar dit jaar de Amsterdam Art Fair onderdak kwam. Op het dakplat is koffie.

 Kunst krijgt daar iets achterafs. Het was opmonterend. En wat nog meer opviel dan anders: de grote verscheidenheid.

 Minder video, minder installaties, meer schilderen en ander werk in het vlak. Van ontwerp tot verhaal. En veel ironie, kleine grapjes.

 Neem de 'doorschijnende' voorstellingen van Rosa Everts. Dat in meer betekenissen: bij haar schemert gisteren altijd door vandaag heen, het verleden door het heden.

 Zo kan ze het drama van de lege etalage van een failliete winkel neerzetten. Vol dichtgeplakte kartonnen dozen waarin kennelijk iets zit dat weg moet. Een blanco vel papier. en zelfs een hele kunsttentoonstelling die te koop staat.

 Veel is bij haar gesloten.

 Het echte schilderen, inclusief stofuitdrukking vind je bij de Hongaarse Andrea Radai, die de hoofden van haar figuren vaak niet mee schildert. De kunst van het afsnijden! Zoals die opkwam toen schilders gingen kijken hoe fotografen werkten.

 Morgen meer.

Tags: 

de Morning after

 Morgen, zondag zijn ze nog te zien in DAK in Utrecht. Laatste dag. En vandaag begreep ik pas wat me daar gisteren had getroffen, bij Rosa Everts. Het was de trein uit mijn jeugd die voorbijreed, en er toch nog was.

 Een kindervaring die nooit meer overging. Spelen in de kiezels langs het spoor, langs de kant staan, in de wind als de goederentrein voorbijraast. En daarna durfde ik de glimmende rails niet meer oversteken. Omdat zoiets overweldigends als een trein niet voorbij kon zijn. Hij was er nog. Een schim. Hij zou me overrijden, in een andere wereld.

 Zulke schimmen zag ik bij Rosa Everts. Een foto (?) van een lege etalage heeft ze volgetekend met de doorschijnende schimmen van etalagepoppen, waarvan er eentje zelfs een paar nylons ophoudt.

 En dan de 'morning after' van het feest. Meer dan een uitzicht op een huizenrij was er op de foto niet, Rosa heeft de resten, de sporen van het feest erin getekend. Die restanten schemeren door de lege kamer heen. Sporen, resten, daarmee werkt ze. Zoals de vier nog met plakband vastzittende hoekjes van een postertje tegen een atelierraam. Alles getekend, geschilderd.

 Wat was foto, wat zette ze naar haar hand? Zo goed als alles, denk ik nu.

 Een trein is nooit voorgoed voorbij. Zoals feesten ook nooit echt voorbij zijn. Zo raakt een lege etalage bij haar weer bewoond met de schimmen van etalagepoppen. Een etalage, bij uitstek het gebied tussen schijn en wezen. Een enkele schim van een suède schoen staat er verloren tussen.   

 DAK in de Schoutenstraat 10 in Utrecht laat het morgen voor het laatst zien.

Tags: 

De fantomen van Rosa Everts

 Gisteren in Utrecht het werk van Rosa Everts kunnen bekijken van dichtbij. Dat moet, op foto's zie je niet waar het om draait: haar spel met de werelden van foto en tekening. Waar neemt de geest het over van de materie? 

 Leegte. Er is een foto van een uitzicht. Een nietszeggende etalage, een atelierraam. En dan blijken in de foto met fijn potlood vaak doorschijnende tekeningen gemaakt te zijn met de schijn van echtheid. Plastic bekertjes, of echter nog in kleur, een sleutelbos in de venterbank, wat munten, paperclips met glimmertje, een rolletje doorzichtig plakband.

 Wat doen ze? Ze versterken de indruk van leegte. Zoals het keukentrapje naast de verfpotten in het lege huis, dat het huis alleen nog maar leger maakt. Maar wel gedachten losmaakt over wat hier komen moet. Plannen.

 Rosa Everts is een meesteres in trompe l'oeil effecten. Echt, niet-echt, leegte roept fantomen op. Wat staat hier te gebeuren? Wat is er gebeurd? Raadselen. Er broeit iets.

 Hele verhalen rijzen op. In het nietszeggende uitzicht heeft ze resten van een feest getekend, lege flessen, versiering in goud, dat omlaag droop. Rosa Everts is groot in resten. Was dit de afscheidsparty van dit huis? Blijft deze rotzooi onbepaald staan?

 Bij lege huizen kijk ik altijd even binnen. Door brievenbussen ook. Als je binnenkomt merk je dat voetstappen anders klinken op kale vloeren, in holle akoestiek. Leegte is nooit leeg. Zoals stilte nooit stil is. Zodra je het woord noemt vult het zich.

 Rosa benoemt de leegte niet. Heeft geen rillingen bij aanraking of zien van bubbeltjesglas. Het woord saai zal ze nooit gebruiken. 

Tags: 

Rosa Everts' binnenhuizen

 Leegstaande huizen, kantoren, ruimten. En wat er in achterbleef. Kijk hier hing iets, de muur is verkleurd. Sporen van bewoning of gebruik, daarmee gaat Rosa Everts aan de haal. Haar foto's worden tekeningen en maquettes. Spookbeelden van wat was of had kunnen zijn.

 Donderdag begint haar expositie - samen met die andere huizenbezetene Frank Halmans - bij DAK in Utrecht.

 Ik kijk ook altijd naar binnen in leegten waar een eenzaam laddertje naast twee verfpotten staat. Ga binnen als het kan. Afdrukken van stoelpoten. Resten van waar iets werd gemorst. Het Hollands binnenhuisje, maar dan leeg, ontruimd. Verlaten keukens.

 Rosa Everts fotografeert ze, tekent op haar foto's, maakt er ook maquettes van.

 Muren met eigengemaakte graffiti, rijen deuren met niets erachter, achtergebleven halflege flesjes, zinloos geworden stopcontacten. De beerputten van de eenentwintigste eeuw? Die vertellen wat hier eens gebeurde. Voorlopig is het er stil. In holle ruimten weerklinken voetstappen.

 Everts (1968) speurt als een detective naar nagelaten sporen van menselijke aanwezigheid. Geen toeval dat ze hier Frank Halmans tegenkomt, constructeur van bouwsels van de geest. Van bewoonbare vensterbanken en boekenrijen tot een stofzuigend flatgebouw. In de kunst is het aan de orde: een huis is een mens is een huis. Vol pijpen zitten we.

 Wat de twee in elk geval gemeen hebben is ambachtelijkheid. En om hun werk zitten geen lijsten. Het zijn theatervoorstellingen, decors waarin de toeschouwer, de rondloper, acteur wordt.