Maar daarna kwam het F-akkoord: 'Dat was erg moeilijk'. 'Ah.' zei ik, 'dat is een vinger voor twee snaren.

'Juist, one finger for two strings.'

Terwijl de huisvrouwen hun F-chords oefenden' bleef Randy steken, met blaren op zijn vinger. Wat nu?

Er kwam een s­choolorkestje. Hij speelde al veel piano, thuis, maar in het schoolorkest was de piano allang geclaimd door vlijtige meis­jes. En hij was verlegen. Wat moest er nu met Randy? Zo werd hij gebombardeerd tot drummer.

De juffrouw had weinig verstand van drummen.

Er kwam een voorstelling voor de ouders, waarin hj moest meespelen en waar ook een schoolinspectrice naar kwam kijken.

Die achteraf tegen de juffrouw zei: 'Zo vreemd, ik heb nog nooit een drummer gezien die met allebei zijn handen precies het zelfde deed.'

 De dag voor de mogelijke Engelse stap uit Europa en het mogelijk domino-effect lees ik weer in 'De vlucht uit de tijd' van Dada-stichter Hugo Ball', geschreven in het neutra­le Zwitserland, oase in oorlog­voerend Europa. In 1917 schrijft hij: 'De Europese geest vecht zijn doodsstrijd om zijn bestaan.'

 Wat doet Dada?

 Hugo Ball: 'De galerie organiseert een theemiddag. Ik 'leid' een ambtenaar in vuile laarzen en met een wielrenbroek aan rond in de zalen (terwijl er thee wordt gedronken). Hij op zijn beurt onderzoekt de vertrekken, hij vermoedt achter de schilderijen allerlei valluiken en andere geheime zaken.'

 En dan: 'De galerie heeft drie gezichten. Overdag is ze een soort educatieve instelling voor gepensioneerden en hogere dames. 's Avonds is de Kandinsky-zaal bij kaarsverlichting een club van onalledaagse filosofieën. Maar tijdens de soirees worden hier feesten gevierd van een glans en vervoering die Zurich nog nooit heeft gezien.’

Vanavond wint België. Morgen vieren we het afscheid van Engeland. 

 Hij had natuurlijk ook 'In Germany before the war' gedaan, dat ie voor haar schreef. Een parafrase van Fritz Langs film 'M', over een kindermoordenaar, die in Newmans versie verwijst naar Hitler, die in 1934 net een jaar aan de macht was.

In Germany Before The War

There was a man who owned a store

In nineteen hundred thirty‑four

In Dusseldorf

And every night at five‑o‑nine

He'd cross the park down to the Rhine

And he'd sit there by the shore

I'm looking at the river

But I'm thinking of the sea

Thinking of the sea

Thinking of the sea

I'm looking at the river

But I'm thinking of the sea

A little girl has lost her way

With hair of gold and eyes of gray

Reflected in his glasses

As he watches her

A little girl has lost her way

With hair of gold and eyes of gray

(I'm looking at the river etc.)

We lie beneath the autumn sky

My little golden girl and I

And she lies very still

 Dat heeft vaak tot levenloosheid geleid. Bij Cranach niet. Zijn naakten leven door wat hij ze uit het bloot meegaf: rare tenen of een zeer groot oor bij Venus. Terwijl de Italiaanse Renaissance van zijn dagen juist gedragscodes kende voor vrouwenbenen, met vaste posities.
Bij Cranach bereikt het gotische vrouwenlichaam z'n apotheose. Het laat-Middeleeuwse lichaam met z'n smalle schouders en grote, ovale buik, lange slanke benen, smalle taille, kleine borsten en golvende contouren.

 Gek, zegt Clark, het heeft tot vandaag aan schoonheid niets verloren. Hij noemt Cranach de patroonheilige van alle modeontwerpers. En somt de attributen op die hij schildert: halsbanden, gordels, de flinterdunne draperieën om de vrouwenlichamen, in schijn om te bedekken, maar met het omgekeerde, fluwelige effect.
Venus, naakt, maar  met een enorme hoed.
Ik dacht aan Randy Newmans 'You can keep your hat on'.  

 En vroeg ik, waarom lachen die mensen op zulke rare momenten. Soms midden in ernstige liedjes, schijnbaar zonder aanleiding.Hij legde uit dat hem dat ook verbaasd had. Later was hij tot de conclusie gekomen dat je als artiest het publiek af en toe de kans moest geven stoom af te blazen.Immers, wat mag een publiek? Klappen (soms) en lachen. Als dat tweede afvalt bouwt zich tijdens zo'n concert een spanning op die zich wel moet ontladen. En dan op ongelegen momenten komt.

 Daarom had hij, zei Newman, later wat 'comic relief' in z'n optreden ingebouwd. Korte opmerkingen waarom men kon lachen,, zoals tijdens een tussenspel 'both hands now'.Hij was en is zeer geïnteresseerd in Nederland. Toen ik hem in december 1975 live sprak in een radio-jaaroverzicht bleef hij maar informeren naar de Molukse treinkaping bij Wijster en de bezetting van het Indonesische consulaat waarover hij net in de krant had gelezen. Wie waren toch die 'South Moluccans?' Eindelijk kon ik mijn vraag stellen. Wat had hij in het afgelopen jaar gedaan? Hij voerde een hele act op. Nee, dat was vorig jaar. Nee, dat ook. En zei tenslotte: 'Gee, I've done nothing this year. I'm lazy you know.'

 'Ik herinner me dat we uitvoering hadden en de schoolopziener kwam luisteren. En die schijnt na afloop tegen de juffrouw te gezegd te hebben 'dit is eerste eenhandige drummer die ik ooit zag'. Had hij echt nooit gitaar geprobeerd, vroeg ik. Dat vanwege het liedje 'Vine street' dat hij schreef voor Van Dyke Parks. Het gaat over een jongen die in z'n jeugd in een bandje heeft gespeeld. Met de prachtige regel 'That was me, third guitar, I wonder where the others are'.

 'Nee,' zegt Newman, 'dat is een verhaal van Van Dyke dat ik heb gebruikt.' Dus nooit gitaar gespeeld? En dan komt het pijnlijke verhaal. Hoe hij in een gitaarklasje belandde van de muziekschool, samen met een paar huisvrouwen. De eerste twee akkoorden gingen nog wel, dat waren de C en de G. Maar toen kwam de F. Ik kon niet laten te zeggen: 'F-chord, that's one finger for two strings'.

 'Right, one finger for two strings.' En met een zucht: 'I never got past F-chord.' En, radio archivaris Nienke Feis vond iets terug.. Hoe brengt m'n geheugen het eraf?Ik luister, het valt mee. Intussen is het concert uitgesteld 'om gezondheidsredenen'.

 We waren allebei nerveus die dag in maart. Newman was sinds z'n eerste elpee 'Creates something new under the sun' in kleine kring een aanbedene. Met de moed der wanhoop maakte ik contact. Het werd een van de vreemdste radiogesprekken die ik ooit had. Ik begon - dit uit het hoofd - bijvoorbeeld zomaar over het witte jasje dat hij bij de camerarepetitie had gedragen. Dat jasje beviel me niet en ik zei het.

 'You shouldn't wear the white jacket.' 'Why not?' vroeg hij verbaasd. 'Too many people have played the piano and worn white jackets,' zei ik brutaal, denkend aan Liberace-achtigen. Hij dacht even na. En zei toen. 'And sold icecream too?' Ik knikte. 'Okay, I won't wear the white jacket.'

 s Avonds tijdens de opname met publiek droeg hij een geblokt overhemd. Het interview kende vele wendingen. Ik kreeg een blackout en zei 'Ik had nog een hele goeie vraag, maar ik ben hem vergeten. 'Hij stond op en zei: 'Okay you think up your question, I'll take dancing lessons in the meantime.' Ik vroeg hem ook of ie wel eens een ander instrument had gespeeld dan piano. Daarover later. Ik moet dat bandje zien terug te vinden.

 Dat overdacht ik in het Klein Parijs onder de Schlesischer Tor.Voor zover dat lukt met koorts bij waterkou. De vorst is weg. Een groot deel van de dag zat ik in de U-bahn. En probeerde - als voorstadsmens - gezichten te lezen. Zelf lazen de gezichten vrij vaak een boek. Met wat voor blik treedt men hier op? Gereserveerd. Schijnbaar in zichzelf gekeerd. Maar nee, de catwalk is vaak niet ver. Taxerend soms ook: 'wie ben jij dan wel?'

 In de U-bahn heerst veel vermoeidheid. Rode oogleden.Moe van tegenslagen, raad je. Behalve bij kinderen en verliefden, die daardoor extra opvallen. Hoe kijk je naar de ander? Je kijkt tot het punt waarna kijken taboe is. Voor die tijd moet je in je hebben opgenomen wat er toe doet. Nooit komt iemand handenwrijvend de U-bahn binnen, schudt de natte sneeuw van z'n jas en roept 'mensen wat een weertje'.

 ps. Wat vergat Bram de Swaan met zijn 'voorstedelijk Nederland'? Nog rond 1970 kwamen spraakmakende Amerikanen en Engelsen bij bosjes naar Nederland, vooral popmusici, Ik denk dat de roep van Provo dat veroorzaake. Feit is dat je als schrijver over muziek rustig in Amsterdam kon blijven, Dr. John, the Byrds, Randy Newman of Lennon kwamen vanzelf naar je toe.