Fouten

 Afrika, een kruispunt van talen en culturen. Er is zoveel dat ik blijf speuren in het Afrika-nummer van Tijdschrift Terras. Zo kom ik bij de Zuid-Afrikaanse dichter Charl-Pierre Naudé (1958), vertaald door Alfred Schaffer. Dit heet 'Fouten'. Ik zou het graag in onze Tweede Kamer ophan­gen:

 'Wee onze fouten./ Ze verdienen beter/ dan verspild te worden/ aan onherbergzame wezens als wij./ Natuurlijk, ze drijven aan op de lucht, als ziektes./ Natuurlijk, ze landen in kleine hoekjes, als motten.

 Maar waarom die beledigende termen?/ Onze fouten zijn gewoon insecten, zoals we allemaal ooit waren;/ een primitief soort ruimtevaarders,/ onzichtbare, vliegende kringspieren/ zonder lichamen, uitzettend en krimpend -/ een luchtmacht die geen zier om anderen geeft./ Ze verwoesten enkel in het voorbijgaan,/ als Amerikaanse huursoldaten.

 Zo tonen zij nu eenmaal hun voorkomendheid./ Zoals kiemen proberen ze te zeggen:/ jouw problemen hadden erger kunnen zijn.'

Tags: 

Alfred Schaffers despoot

 De hoofdpersoon in Mens Dier Ding, de nieuwe bundel van Alfred Schaffer - die weer in Zuid-Afrika woont - is Sjaka, de Zoeloe-koning, die in 1828 stierf en na de val van de Zoeloe-natie voortleeft als een unieke despoot. 

 De dichter en de despoot. De dichter als despoot. Lees SJAKA DIE SLAAPT MET ZIJN SPEER:

 Staand.

Vogels, vlinders, alles wat beweegt sterft door zijn blik.

Bij vrije verkiezingen zou hij grandioos verliezen.

Wie hem liefheft stuurt hij op een hopeloze missie.

Om te creperen onderweg

of om terug te keren, uitgemergeld.

En dan die vragen en die opdrachten.

Breng die berg daar naar mijn huis.

Breng mij een edelweiss.

Hoeveel is 33.445.678 maal 17.578.798.906 gedeeld door 21.

Wie zou oorspronkelijk de mannelijke hoofdrol spelen

in Gone with the Wind.

Waar denk ik aan op dit moment.

 

 Niemand die een antwoord heeft

of aan de opdracht kan voldoen, behalve twee of drie -

ook die vinden de dood.

 

 De perszaal blijft leeg.

Het hoofdkwartier verlaten.

Geen mens die Sjaka's daden nog bezingt

het vuur is bezig snel te doven.

Blazen beste onderdanen, blazen!

Tags: 
de Vlaamse dichter Paul Snoek (1933-1981)
Alfred Schaffer

Tirade

Bedreigd worden ze, de literaire tijdschriften. Tirade overbrugt de tijd tussen de nummers met amusante blogs op de website.

Laatstelijk door Alfred Schaffer, die terug is naar Zuid-Afrika en daar weer doceert aan de universiteit van Stellenbosch, net als in de tijd dat ik hem wekelijks aan de lijn kreeg als correspondent van de Avonden:

(...) 'Volgens mij zijn de examens redelijk gegaan. Het laatste examenonderdeel betrof drie vragen bij een gedicht. Bij het uitstelexamen ging het om 'Tweede man' van Nachoem Wijnberg, bij het reguliere examen om Paul Snoeks 'Een zwemmer is een ruiter'. 
Waarom zou de dichter in de titel een vergelijking maken tussen "zwemmen" en "paardrijden"?' luidde de derde en laatste vraag. 
"Iemand wat perdry is mal oor perde, soos die swemmer mal is oor swem." Schreef iemand, waarschijnlijk in tijdnood gekomen. Geen speld tussen te krijgen. Een zwemmer is een ruiter:

Zwemmen is losbandig slapen in spartelend water, 
is liefhebben met elke nog bruikbare porie, 
is eindeloos vrij zijn en inwendig zegevieren.
En zwemmen is de eenzaamheid betasten met vingers, 
is met armen en benen aloude geheimen vertellen 
aan het altijd allesbegrijpende water.
Ik moet bekennen dat ik gek ben van water. 
Want in het water adem ik water 
word ik een schepper die zijn schepping omhelst, 
en in het water kan men nooit geheel alleen zijn 
en toch nog eenzaam blijven.
Zwemmen is een beetje bijna heilig zijn. 
 

Alfred Schaffer

Deze wedstrijd

In zijn net bekroonde bundel 'Schuim' geeft Alfred Schaffer de keerzijden van veel. Hier een fragment. Het sportinterview zoals gezien in de huiskamer, de zinnen begoochelend:

"DEZE WEDSTRIJD IS GEEN PRETJE

Nog buiten adem na je topprestatie sta je ons te woord, ver van huis,
trots en opgelucht. Je bent niet te bereiken, zoveel namen kun je nog
verzinnen. We kussen de versteende grond onder je voeten, zijn altijd
in de buurt als je ons nodig hebt - wat moet de jury hiervan denken

(...)

'Vrijheid houdt het lichaam fit, vrijheid kweekt talent.' Mooie woorden,
pure bluf. Volgden wij jouw voorbeeld, elk record reet ons aan flarden."

Die laatste twee regels.
Vooral het 'vrijheid kweekt talent'.

Tags: