De kladjes van Mondriaan
vrijdag 12 mei 2017 - 14:48
In het Haagse Gemeentemuseum op de Stijl-expositie vond ik in een hoekje een paar tekeningen van Mondriaan. Uit een schetsboekje. Ik herkende ze, uit een boek dat ik vele jaren geleden kocht.
'Two Mondrian sketchbooks' bevat naast tekeningen ook aantekeningen in potlood uit 1912-1914, gemaakt rond zijn veertigste jaar in Parijs. Later werkte hij ze uit tot essays in het blad De Stijl, maar deze kladjes zijn beter, directer. Over kunst en leven, man en vrouw.
Zo staat er: 'Vrouwelijk: stilstaand, vasthoudend, tegenhoudend element. Mannelijk: bewegend - scheppend - uitend, voortgaand element.'
En dan: 'vrouw. stof - element, man. geest - element.
vrouw. horizontale lijn, man. vertikale -
mannelijke artist. geestelijke vreugde, vrouwelijke artist. stoffelijke vreugde.'
Daar heb je ze, de mannelijke en de vrouwelijke lijn.
En Mondriaans redenering vervolgt dat de man lichamelijk verliefd is op de vrouw en de vrouw geestelijk op de man: 'Hierom bestaat de liefde van de vrouw langer.' En let wel: 'De geestelijke liefde van de man bestaat niet, omdat het geestelijke element in de vrouw zwak is.'
Maar deze teksten hangen in Den Haag niet in het groot aan de muur.
De meest welsprekende staat trouwens op een laatste pagina: 'Mademoiselle Annette, Danseuse, 7 Rue Audran, Paris.'
RSS