Papier

 Ik zag dat terug in de letterlijk fantastische beweegbare beelden van de Chinees Li Hongbo, die ook op film laat zien hoe hij zijn 'Buste van Spinoza' maakt. De buste ziet er in ruste heel gewoon uit, maar bestaat uit duizenden papieren lagen en is uitrekbaar als een accordeon. Zodat Spinoza's voorhoofd of nek opeens langer wordt of draait en de hele buste verandert in een vreemd mensdier. Er zijn vele Spinoza's. Het mooie is dat de schrijver in deze vorm bestaat uit duizenden bewegende pagina's.

 Met geen ander materiaal is dit maakbaar, dit kan alleen in papier. Papier is vertellend materiaal. De Amerikaanse Erin Turner fabriceerde een tornado met een lange staart, vederlicht. Die kan zo de lucht in.

 De gruwelijke precisie is er ook, zoals de papieren roosvensters en andere kathedralische bouwsels van Eric Standley maar ik val ik eerder op het simplisme van de Duitser David Bielander, die uit drie nietjes en een strook golfkarton een polshorloge maakt. Papier stelt eisen. Het materiaal moet meepraten, licht en vaak komisch. Dat merk je aan het klapstuk, het krankzinnige dressoir van Phillip Valdez, die een heel papieren huishouden aan elkaar plakte.

 Daar moet je echt met je neus bovenop gaan staan.

 Er werd veel voorspeld over wat de computer zou aanrichten. Het papier zou verdwijnen. Maar de papierloze wereld kwam niet.