Oud

 Toen ik las dat Bernlef het essay gaat schrijven schoot me een stuk te binnen uit 'Oefeningen voor het derde oog' van de dichter/bioloog Dick Hillenius uit 1965. In onze cultuur, opperde Hillenius, moeten mensen steeds meer leren en verkeren steeds langer in een jeugdstadium. Dat klopte volgens hem met het biologisch verschijnsel van 'paedamorfose': evolutie vanuit een jeugdfase wordt mogelijk, bij sommige soorten verdwijnt zelfs de volwassen variant.

 Bepaalde vormen van ouderdom zie je niet meer in Holland, schreef Hillenius, al worden we steeds ouder. 'Alleen in onderontwikkelde gebieden kunnen we nog naproeven hoe het ook bij ons vroeger was.' Volwassenheid definieert hij als 'zich neerleggen bij de dingen zoals ze zijn'.Of de theorie van de 'paedamorfose' een vervolg heeft gekregen, weet ik niet. Wel merk ik dat ik oude foto's bekijk om echt oude gezichten te zien, van alle leeftijden. Volwassen. Leeftijdsloos. De voldongen ernst van veldwachters, stationschefs en burgemeesters, maar ook van loopjongens en slagersknechts, die nooit meer terugkomt.