Maar vergeet de voorwerpen niet. Neem de Appel op de commode (1937). Dat is een afbeelding van het ouderlijk dressoir, waar volgens de kunstenaar eerst van alles op stond, een schaal, een bord, een vaas bloemen, en drie appels. De commode staat bij zijn moeder thuis in een Zwitsers dorp vlak bij Chiavenna, boven het Comomeer. Giacometti ontruimde de commode tot er ten slotte alleen nog drie appels over waren. Zag toen dat het hem zelfs onmogelijk was om van een afstand van drie meter deze appels alle drie echt goed te beschouwen en haalde er bij nader inzien nog twee weg. Resultaat: Appel op de commode (een vrij kleine appel).

En nu, bij de vrij suffe tentoonstelling 'Glorie van Rome' in Rotterdam bleef ik maar kijken naar de afgeslagen neuzen van Romeinse keizers. En dwaalde in gedachten naar de Franse revolutie, die toch wel de grootste beeldenstorm van de geschiedenis was. Keizer, heilige, het moet altijd weer zo zijn gaan: het beeld met vereende krachten van z'n sokkel rammen, de kop eraf, en dan, als finishing touch, ligt in één klap de neus van de keizer of heilige in het gras. En daarmee het oude bewind. De geschiedenis wordt geschreven in neuzen.

Aaf van Essen zag, zeven jaar oud, in 1947 voor het eerst werk van haar oom, die haar ouders een aquarel cadeau deed, met daarop een Jezus met één oog. En dat kon kloppen want die vader droeg een oogprothese. Verder was hij naakt afgebeeld, met een touwtje om zijn geslacht. Melchior, de zwarte koning, bracht hem troost. Aaf herinnert zich dat bij haar thuis - een verlicht arbeidersgezin - een boek met afbeeldingen van Geertgen tot St.Jans stond. Melle's familieachtergrond was katholiek. Hij noemde zich wel een 'christenanarchist'.Visioenen had hij ook, vlak na de oorlog al. En in de jaren '50 kreeg hij na epileptisch insult medicijnen die ze ook opwekten. En die hij ging schilderen. Zijn grootmoeder bezat 'gaven', die zag dingen. De heilige Franciscus en zijn omgang met de dieren zijn een weerkerend thema. Melle's werk getuigt van devotie, ontzag voor de schepping. En, hij laat soms ook iemand over het water lopen, met een zware last. Een tijd lang zat hij vaak in de huiskamer van de familie De Swaan, waar hij graag kwam, te borduren, in kruissteekjes. Uit de hand, zonder schets vooraf, vertelt Aaf. Hij kon heel goed tegelijk praten en zoiets maken.

maar wat denk je hier vanik was er even heel blij meeps. de blijdschap van Arie, waarin zit hem die? de legger van het tegelpatroon faalt, er was een halfhartige poging, maar ach. ik denk, het putje deed hem de das om.

‘Aan de Lange Weg’ is een boek dat sinds 2004 steeds weer opnieuw verschijnt. Die Weg is de weg door Veldhoven, onder Eindhoven waar de schrijver A.M.Meurs vandaan komt.Een weg waaraan je alles kunt aflezen. De weg verandert met de tijd, zoals nu weer te zien is in een nieuwe editie van zijn literair kladschrift 'Het Werk' (nr. 53), deels in kleur. Foto's van de Lange Weg. En teksten over wat er aan de Lange Weg gebeurde sinds A.M.Meurs er geboren werd en daarvoor. Tientallen foto's van mensen, gebouwen en plekken. Die samen een niet te houden melancholie oproepen. Ook bij wie nooit in Veldhoven is geweest, zoals ik.Bestellen gaat door 3 euro plus 1,32 verzendkosten over te maken naar 7646016 van Meurs A.M. Amsterdam ovv. Uw Adres. De roman kost 16,90 en is op de zelfde manier te bestellen. (...)Een weg die kinderverlamdHet rechterbeen zwaait voor het linkerOm rechtdoor te kunnen gaanEn naast en achter zich In plaats van hofAuto's die tweedehands worden verkochtEn verder achter zichin plaats van veldDe autosnelwegMet snel alles er naartoeEn snel alles er vanafHet staat er nogHet geboortehuisMaar vraag niet hoe(...)

Charlotte Roche roept veel bij me wakker met haar anale en andere varianten (A.Moonen had dit moeten lezen!). Toch, er is ook iets anders in het spel: de heldin is een meisje. Toen Arnon Grunberg - als Marek van der Jagt - de held in 'Gstaad '95-'98' zijn anus liet maltraiteren met een nagelschaartje hoorde je niks. De gebleekte anussen bij Gummbah bleven onbesproken. Maar wat Charlotte Roche uitvreet, nee.Ik kan er niks anders in lezen dan een pleidooi voor het lijf. De geur en smaak ervan. Het wrijven, het krabben, het betasten.Ben ik er nog?

Melle begon op z'm dertigste, net voor de oorlog, en kwam pas daarna los, maar toch is hij erg verwant met magisch realisten en surrealisten als Willink, Moesman en Pijke Koch. Wat bindt ze? Er is angst en dreiging. De schilder schept zich een paradijs, maar dat wordt altijd bedreigd. Door ondieren of wat ook.ps. In de nieuwe Tirade schrijft Wouter van Oorschot - die hem van nabij meemaakte - over Melle

Niet vertrut, als zoveel hergebruikt industrieel erfgoed, niet ingepakt in bloembakken en boompjes. De omgeving is industrieel gebleven, even verderop wordt een schip gelost. De avond viel, en zelfs tot in de belichting klopt het: Scheepslicht. En de bekistingpatronen zitten nog in het beton. Morgen is mijn rondgang met architect Julian Wolse, van het begin partner in de realisatie te horen. Aan het eind stijgen we op. 't Is een ruimteschip.

Wat ben ik toch bevooroordeeld! Melle zat fout in m'n kop. Als pittoresk, als een beetje te grappig zelfs. En nu, met zoveel werk om naar te kijken zie ik eindelijk hoe goed hij is. Hij heeft bijvoorbeeld een schilderkunstig antwoord op Amsterdam. Een stad in het water, gebouwd in een moeras, waar huizen en mensen samenleven met talrijke water- en landdieren. Vreemde levensvormen hebben zich daar ontwikkeld. Melle had internationaal kunnen doorbreken. Het Louvre lonkte, Peggy Guggenheim hengelde. Maar hij ging niet. Hij durfde niet. Zat vast in de modder van Amsterdam. Later meer.

Neem Saarbrücken. Een samenstelsel van bouwwerken aan een rivier. De meeste zijn nieuw. Dat wil zeggen van na de oorlog. Vóór de oorlog bestond er ook een Saarbrucken, daar zijn foto's van.Men doet het graag voorkomen of het oude Saarbrucken en het nieuwe een en de zelfde stad zijn, maar vaak zit de overeenkomst in weinig meer dan straatnaambordjes. Oude namen op nieuwe bordjes. Als men er over spreekt zegt men 'damals'.Er resten ook een paar gebouwen uit de oude tijd, zo lijkt het. Maar dat is schijn. Het slot, twee kerken, ze zijn herbouwd uit gelijksoortige steen op de ruines. Duitsers zijn goed in het maken van verleden. Wat er staat is nieuw, allerlei soorten nieuw. Uit de jaren '50, 60 en zo verder. Getekend door grote haast en weinig geld, met goedkope materialen. Ook door het verkeer, er lopen autobahnen dwars door de stad. De geallieerde bombardementen maakten de weg vrij. Het oudste nieuw wordt alweer afgebroken. Wat jammer is. Er school soms lef in. Het nieuwste nieuw is interrnationaal duur.Op de heuvel achter de Saar ligt een oude villawijk. Daar kun je zien hoe de rijken woonden die uitgingen in een niet meer bestaande stad.