Marcel Duchamp (2)

 Opschorting werd een vorm. Het glasraam was 'glazen opschorting'. Maar nog te veel beeld, vond hij. Hij keerde zich tegen het subjectieve van impressionisme en expressionisme. Daarom moest het verhaal van de bruid en de vrijgezellen een machine zijn: 'Ik zocht een manier om mezelf uit te drukken zonder schilder te zijn, zonder schrijver te zijn.'

 Als kind wilde hij al onzichtbaar wezen. Er niet zijn en toch wel. Waarheen voerde deze weg? Het doodlopen werd een doel op zichzelf, talloos de varianten, het opschorten, uitstellen, je verstoppen.

 Lange tijd dacht men dat hij het opgegeven had en alleen nog schaak speelde, maar nee. In het geheim maakte hij een raadselachtige attractie, die nu in Philadelphia staat: 'Gegeven: 1. de waterval, 2. het gaslicht'.  Een kijkdoos ter grootte van een kamer, met een muur erin, een waterval, een landschap en een naakt met gespreide benen, gegoten naar het lijf van zijn laatste geliefde. Een stevig vergrendelde poort. Twee kijkgaatjes, dat wel. Maar zodra je wegloopt bestaat het niet meer.